Το Κράτσαλο– μέρος γ΄

Άη Συμιός

            Στην άκρη ενός απότομου βαράθρου στην νοτιοανατολική πλευρά του Κράτσαλου, στα λεγόμενα Κοκκινόγκρεμα, ισορροπεί επιδέξια το μικρό ξωκλήσι του Άη Συμιού (Συμεών). Μάλλον είναι αφιερωμένο στον προφήτη Συμεών και όχι στον στυλίτη Συμεών ο οποίος, λόγω της ακροβασίας, θα του ταίριαζε σαφώς περισσότερο. Στέκει σιωπηλό και έρημο απολαμβάνοντας την θέα των δυτικών ακτών και του λιβαδιού του Ρόπα που ανοίγεται διάπλατα μπροστά του.  Κοιτώντας το από κάτω και μακριά με λίγη φαντασία θα μπορούσαμε να το πούμε μια μικρογραφία (εντάξει με πολύ φαντασία) των Μετέωρων. 

Ο Άη Συμιός.

            Βρίσκεται νοτιοδυτικά των Δουκάδων και είναι προσβάσιμο από χωματόδρομο. Λίγο ζόρικος αλλά η ανταμοιβή είναι παραπάνω από επαρκής. Μια πανοραμική εικόνα της μέσης, δυτικής και λίγο ανατολικής Κέρκυρας σε ένα ήσυχο και όμορφο περιβάλλον. Αρκεί βέβαια να μην πλησιάσει την άκρη του γκρεμού γιατί εκεί αγριεύουν τα πράγματα. 

Παλαιοκαστρίτισσα....

Σχετικά με την κατασκευή του έχουν συνδεθεί διάφοροι θρύλοι. Κάποιοι το θέλουν ξωκλήσι του χαμένου χωριού των Μάμαλων. Επακριβώς όμως δεν μπορεί να χρονολογηθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εχτίστηκε πριχού το 1753 αφού τον συναντάμε στον κατάλογο των ναών της Κέρκυρας που συνέταξε ο Μέγας Πρωτοπαππάς εκείνη την χρονιά. Εκεί αναγράφεται ως «προφήτης Συμεών στο βουνό».

Σκριπερό και στο βάθος Κορακιάνα, από  Άη Συμιό.

Χωριό των Μάμαλων

Όχι όχι, απλή συνωνυμία. Εδώ μιλάμε για τους Μάμαλους Κράτσαλου και όχι Αλεπούς ή Κογεβίνα. Εξαφανισμένο σήμερα, το χωριό των Μάμαλων, αν και δεν έχει τη μυστικοπάθεια της Παλαιοχώρας, δεν θα λέγαμε ότι μας αφήνει να ανακαλύψουμε πολλά για αυτό. Ούτε φαίνεται να έχει αφήκει κάποιο υλικό κατάλοιπο πίσω του.

Όπως προαναφέρθηκε η ύπαρξη Λευθεριωτών παπάδων με το επίθετο Μάμαλος μας οδηγεί στην υπόθεση ότι το χωριό ήδη υπήρχε το 1246. Επίσης οι Μάμαλοι  (αν δεν πρόκειται για τους Μάμαλους Κογεβίνα, εξαφανισμένο χωριό και αυτό -οι βαρωνίες δεν είχαν απαραίτητα εδαφική συνέχεια-) αναφέρονται το 1446 στην καταγραφή των φεουδαλικών αγαθών της βαρωνίας Caracciolo. Η παρουσία τους είναι αισθητή στα τεκμήρια του 16^ου αιώνα, ακόμη και μετά τα τουρκικά ασέδια, αλλά μετέπειτα χάνονται τα ίχνη. Η παράδοση λέει πως οι κάτοικοι του χωριού των Μάμαλων συμμετείχαν στην κοινωνική εξέγερση των αρχών του 17^ου αιώνα. Αποτέλεσμα ήταν το χωριό να καταστραφεί από τις δυνάμεις καταστολής που κινητοποίησαν οι τοπικές αρχές εναντίον των ρέμπελων και οι κάτοικοί του να σκορπίσουν. 

Το ανακαινισμένο ξωκλήσι του Αγίου Αναστάσιου, το μοναδικό ίσως εμφανές απομεινάρι του χωριού των Μάμαλων. Η μικρή κόγχη του ιερού και η μερική κάλυψή του από επιχωματώσεις φανερώνουν την παλαιότητα του ναού. 

Τα νοταριακά έγγραφα του Τυροφά από τις Δουκάδες, μας αναφέρουν ότι το 1555 υπήρχε στο χωριό ο ναός του Αγίου Αναστασίου (Ο Χ. Κόλλας, μάλλον λανθασμένα, τον τοποθετεί στους Μάμαλους Μέσης Κέρκυρας) καθώς και μια τοποθεσία με το όνομα Ξερόλημνα.. Πιθανότατα αυτός ο ναός ταυτίζεται με έναν ομώνυμο που είναι καταγεγραμμένος στον κατάλογο των εκκλησιών του 1753 και προσδιορίζεται κοντά στις Βιτουλάδες, χωρίς όμως να γίνεται αναφορά στους Μάμαλους. Σήμερα στην περιοχή σώζεται ένας ναός του Αγίου Αναστασίου και δεν αποκλείεται να πρόκειται για τον ναό των Μάμαλων. Κοντά σ’ αυτόν λοιπόν θα μπορούσε να τοποθετηθεί και η θέση του οικισμού. Επίσης ξωκλήσι του χωριού, σύμφωνα με την παράδοση λέγεται πως είναι ο Άη Συμιός 

Ο Άη Συμιός από τσου Λιαπάδες.

Πηγές

• Η Κέρκυρα και τα Ηπειρωτικά παράλια στα τέλη του Μεσαίωνα (1386-1462) - Σ. Ασωνίτης
• Ναοί και Μοναστήρια Κέρκυρας – Παξών και Οθωνών στα μέσα του ΙΗ΄ αιώνα - Καπάδοχος Χρ. Δημήτριος
• Κερκυραϊκά Χρονικά Ζ΄, έργα Ιωάννη Ρωμανού
• Η νήσος των Κορυφών τον 16ο αιώνα – Χ. Κόλλας
• Ήθη, έθιμα και παραδόσεις της Βόρειας Ορεινής Κέρκυρας - Μωραΐτης Μενέλαος
• http://www.aleimmatades.org
• http://corfubee.wordpress.com/
• Ντόπιοι