Τρίτη 24 Ιουλίου 2012

Κορφιάτικοι Θρύλοι – μέρος στ΄



Η κόρη του Ερημίτη

Στα μέρη του Ερημίτη....

 

Ο Ερημίτης τση Κέρκυρας, εκτός του φυσικού του κάλλους, έχει να μας προσφέρει και έναν μύθο που σχετίζεται με την προέλευση της ονομασίας του. Σύμφωνα με το ενημερωτικό εγχειρίδιο τση περιοχής ο μύθος αυτός διασώθηκε μέσω προφορικών διηγήσεων ηλικιωμένων.
 Μια φορά και έναν καιρό, πριν από πολλά πολλά χρόνια, ζούσε σε εκείνα τα μέρη ένας πλούσιος γαιοκτήμονας. Η κάζα του λένε πως ήταν απάνου στον λόφο του Αρταβάνη. Μόνος δεν ήταν αφού είχε και φαμίλια, δηλαδή την γυναίκα του και τη μοναχοκόρη τους. Η κοπελιά, εκτός του ότι ήταν μόλτο μπέλλα, ήταν και πολύ εργατική. Δεν δίσταζε να λερώνει τα χέρια της και να βοηθά τη φαμίλια στις δουλειές των χτημάτων. Όλα κυλούσαν ήρεμα ώσπου μιαν αποφράδα ημέρα, όπου πήγε να ποτίσει την αγελάδα της στα πηγάδια στις Τονιές, το κακό εγίνηκε. Πειρατές είχαν αράξει στο κάβο Μπάρμπαρο και βγήκαν στην στεριά για παγανιά. Ήταν ανασφαλείς εποχές και οι επιδρομές για πλιάτσικο δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο. Μόλις λοιπόν είδαν την κοκόνα και πριν αυτή προλάβει να πει κιχ, την άρπαξαν, μαζί και την αγελάδα, την πήγαν στο καράβι τους και την έκαναν για τα ανοιχτά. Μάταια βολόδερναν οι γονείς στους λόφους και τσ’ ακτές αναζητώντας την μονάκριβη τους. Η πίκρα τους έπνιξε τόσο που η μάνα δεν άντεξε και αποδήμησε εν τόπω χλοερώ αφήνοντας τον πατέρα μονάχο του. Έτσι αυτός έμεινε ερημίτης στον τόπο του. Εξου και η ονομασία. Αυτά γινόντουσαν στην στεριά. Στην θάλασσα όμως, τα πράματα είχαν πάρει περίεργες τροπές. Η έμορφη κόρη έκαμε τα σαγόνια του καπετάνιου να πέσουν στο κατάστρωμα, μόλις αυτός την αντίκρισε. Παραδομένος στην γοητεία της, την πήρε γυναίκα του και πλέον αλώνιζαν μαζί τα πελάγη. Ωστόσο η κόρη δεν ξέχασε ποτέ τσου γονείς της και σ’ ένα από τα ταξίδια επέστρεψε στα γνώριμά της εδάφη. Βλέποντας εκεί τον φλιμένο τον πατέρα να κάθεται έρμος στο πατρικό της, συγκινήθηκε και παράτησε την ζωή στην θάλασσα. Βεβαίως την ακολούθησε και ο πειρατής άντρας της. Σιγά μην έκανε και αλλιώς αφού ως γνωστόν η γυνή σέρνει καράβι. Φτιάξανε την ζωή τους, δεν άργησαν να έρθουν και απόγονοι και έτσι το σπιτικό ζωντάνεψε πάλι. Άρα επήλθε και η κάθαρσις μετά από τόσο δράμα και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.
Προφανώς αυτή η ιστορία αντανακλά γεγονότα παλαιών εποχών που μεταδόθηκαν αφηρημένα από γενιά σε γενιά και πήραν την μορφή θρύλων. Τότε που οι επιδρομές, είτε από πειρατές, είτε από επίδοξους κατακτητές ήταν μια υπαρκτή απειλή. Όμως είναι πασιφανές ότι έχει στοιχεία και σενάριο παραμυθιού. Άλλωστε μέχρι τώρα δεν έχουν βρεθεί ενδείξεις που να δίνουν πραγματική βάση στον μύθο.

Ναζλή, το σμαράγδι τσ' ανατολής

            Όχι δεν είναι τίτλος τουρκικού σίριαλ, αν και θα μπορούσε. Εδώ έχουμε να κάμουμε με ένα μύθο όπου οι ρόλοι αντιστρέφονται και το θύμα δεν είναι κορφιάτισσα πιτσιρίκα. Τον αλιεύσαμε από την ιστοσελίδα του πρώην Δήμου Φαιάκων, χωρίς να αναφέρεται κάποια πληροφορία, πέρα από την αφήγηση. Έτσι διατηρούμε επιφυλάξεις ως προς την προέλευση του και αν όντως αποτελεί μέρος τση κορφιάτικης λαογραφίας. Επίσης, πέρα από κάποια ψήγματα που δίνουν μια αίσθηση αληθοφάνειας, η ιστορία που ακολουθεί πρέπει να είναι εξολοκλήρου δημιούργημα της φαντασίας χωρίς καμία ιστορική βάση. 
Ήρωας είναι ένας άρχοντας, ο Νικόλαος Πιέρρης, που ‘χε τα χτήματα του και το αρχοντικό του στον Ύψο. Δεν έμενε στο νησί όμως διότι ήταν διπλωμάτης στην Πόλη. Απ’ ό, τι φαίνεται εκεί πέρα του κλέψε την καρδιά μια εκθαμβωτική μπιρμπιλομάτα ανατολίτισσα. Ήταν η 15χρονη Ναζλή, χανούμισσα στο χαρέμι του σουλτάνου. Ο βουρλισμένος ο Νικολιός δεν καταλάβαινε από χαρέμια και έτσι απήγαγε την Ναζλή και την πήγε στους Κορφούς. Σουλτάνα την είχε τη μικρή και τσ’ έχτισε και ένα ανατολίτικο αρχοντικό για να τσι φεύγουν τα σεκλέτια εδώ στην ξενιτιά. Έλα όμως που ο υπηρέτης της τής την έφερε μπαμπέσικα. Μεμέτης και αυτός, εκ της μέσης Ανατολής, όπως και εκείνη, μάλλον το θεώρησε προσβολή για την θρησκεία τους να πάρει αυτή χριστιανό ή απλά την ζήλευε τρελά. Όπως και να έχει την έσφαξε. Τρελάθηκε ο Νικολιός και θρηνώντας ασταμάτητα την έθαψε στο χτήμα του. Δεν τελειώσαμε όμως διότι υπάρχουν ανοιχτοί λογαριασμοί με το σουλτάνο που δεν είχε ξεχάσει τι είχε συμβεί. Με τα χαρέμια δεν παίζεις άμα θες το κεφάλι σου. Έτσι κατά το τελευταίο ασέδιο από τσου Τούρκους το 1716, ο σουλτάνος διέταξε να αιχμαλωτιστεί ο Πιέρης και να τον φέρουν αλυσοδεμένο μπροστά του. Η διαταγή εκτελέστηκε οπότε άρχισαν ανελέητα βασανιστήρια για τον Νικολιό. Ήθελαν να μάθουν που είναι ο τάφος της Ναζλή αλλά αυτός αρνούνταν πεισματικά να τον αποκαλύψει. Συνεπώς, αναπόφευκτο ήταν κάποια στιγμή η υπομονή να εξαντληθεί. Η χαντζάρα μίλησε και το κεφάλι κύλησε στο πάτωμα ενώ το αρχοντικό του και τα χτήματα του Νικολιού παραδόθηκαν στην πυρά. Όχι, δεν υπάρχει happy end σ’ αυτή την ιστορία.

Πηγές

3 σχόλια:

  1. Προτιμώ την πρώτη εκδοχή λόγω happy end, όπως λέτε και εσείς!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εμέ μ' αρέσει το χιούμορ του Θεόδωρου. Η Κορφιάτικη ντοπιολαλιά είναι πολύ ευεπήφορη στην έκφραση χιούμορ και ίσως αυτό το στοιχείο με έκανε να την αγαπήσω τόσο πολύ. Μάλιστα η πρώτη μου επαφή με την Επτανησιακή ντοπιολαλιά έγινε όταν ήμου μαθητής στο γυμνάσιο και άκουγα την "Ραδιοφωνική Βιβλιοθήκη" ή "Θέατρο της Δευτέρας" κατά καιρούς. Κάποια περίοδο ο εξαίρετος ηθοποιός Νίκος Τζόγιας (βλέπε: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CE%B6%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%82) εξεκίνησε να διαβάζει το έργο του Διονυσίου Ρώμα "Ο Περίπλους", ο οποίος περιλαμβάνει τρεις τριλογίες, δηλ. 9 τόμους. Θυμάμαι τον "Σοπρακόμιτο" που τον άκουγα με ευλάβεια. Αυτά τα έργα τα συνάντησα αργότερα στην βιβλιοθήκη του 2ου Γυμνασίου Κέρκυρας, όπου υπηρέτησα ως καθηγητής Αγγλικής από το 1988 έως το 2010 που συνταξιοδοτήθηκα. Τα εξεσκόνισα δεόντως. Μάλιστα ένας τόμος (Ο Κόντες) δεν υπήρχε και επεστρατεύθη όλος ο κόσμος για να βρεθεί, γιατί ούτε στο εμπόριο υπήρχε. Αφού εδιάβασα και τους 9 τόμους με τις γλωσσικές υποσημειώσεις και τις πραγματολογικές αναφορές σχετικά με τον Επτανησιακό κόσμο της τότε εποχής, από 1500 και μετά με την διήγηση της ιστορίας της φαμίλιας Νταβιτσέντσα του Τζάντε, αποφάσισα να πάω στη Ζάκυνθο να δω καταλεπτώς τα μέρη που περιγράφει στο έργο του ο Διονύσιος Ρώμας. Για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν την Επτανησιακή ντοπιολαλιά σε βάθος, συστήνω χωρίς δισταγμό αυτό το έργο, αν καταφέρει και το ξετρυπώσει από κάπου.
    Θεόδωρε, σ' ευχαριστώ για τα εξαίρετα αναγνώσματα. Να είσαι πάντα κάλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή